ارزیابی اثرات تنش زمستانه (یخبندان و برف) بر برخی خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی درختان تجاری مرکبات در منطقه تنکابن

مرکبات جزء گیاهان نیمه گرمسیر حساس به تنش یخبندان بوده که با توجه به نوع ژنوتیپ و شرایط محیطی، دارای واکنش‌های متفاوت هستند. لذا در این آزمایش برای ارزیابی میزان آسیب‌پذیری ارقام تجاری مرکبات موجود در منطقه تنکابن (پرتقال تامسون‌ناول، نارنگی اُنشو و پیج) نسبت به تنش یخبندان 1392، خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آنها بعد از وقوع تنش، بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی با مقایسه میانگین LSD مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تنش یخبندان موجب کاهش کلروفیل a ، b ، کل و محتوی آب برگ شد(p≤0.01)، بطوری که شاخص‌های ذکر شده در پرتقال تامسون‌ناول بیشترین کاهش را داشته است. بر این اساس به ترتیب واکنش‌های پراکسیداسیون لیپید (48/1 مایکرومول بر گرم وزنتر برگ)و نشت یونی (با میانگین 06/53%) در برگ پرتقال تامسون‌ناول، نسبت به دو رقم مورد مطالعه در این پژوهش، بیشتر بود. با تجزیه و تحلیل‌های آزمایشگاهی انجام شده مشاهده شد که در رقم اُنشو، میزان محتوی پرولین (با میانگین 3/30 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی برگ (44/73%) نسبت به دو رقم دیگر، در مرتبه آماری بالاتر بوده است. اما در ارزیابی میزان شکستگی شاخه، بیشترین میزان این خسارت، در رقم پیج اندازه‌گیری و ثبت شد. بطور کلی با توجه به صفات اندازه‌گیری شده می‌توان عنوان کرد که در ارقام مورد پژوهش رقم اُنشو در مقایسه با دو رقم دیگر نسبت به تنش یخبندان متحمل‌تر بود.